Op elke hoek van de straat word je verleid om ongezond te eten. In grote steden schieten de fastfoodzaken, ijssalons en andere snoep- en snackwinkels als paddenstoelen uit de grond. Het is steeds makkelijker om calorierijk voedsel te eten. Ook het aanbod in de supermark is enorm. Kiezen voor gezond eten is nog niet zo makkelijk. En dat is ook niet gek als je bedenkt dat bijna 80 procent van de producten in de supermarkt ongezond is. En vaak liggen de calorierijke producten voor het grijpen.
Duwtje in de gezonde richting
Gezond eten en voldoende bewegen is belangrijk voor je gezondheid. Maar wat is die gezonde keuze? Productinformatie kan verwarrend zijn en soms zelfs misleidend waardoor je onbewust een ongezonde keuze maakt. Een onderzoeksteam van Amsterdam UMC onderzoekt, samen met o.a. de Hartstichting en Coop-supermarkten, hoe zij ervoor kunnen zorgen dat mensen gezondere keuzes maken in de supermarkt. Een manier om mensen te laten kiezen voor gezond, is met prijsveranderingen. Bijvoorbeeld door volkorenbrood in de aanbieding te doen en witbrood iets duurder te maken. Ook een mogelijkheid zijn zogenaamde ‘nudges’. Dat zijn aanpassingen in de supermarkt die de bezoeker een duwtje in de gezonde richting geven. Denk aan gezonde producten op ooghoogte en ongezonde onderin het schap. Of gezonde koopjes bij de kassa in plaats van chocola. Maar ook gezonde proeverijen in de winkel zijn een nudge.
Laat je niet verleiden
Uit het onderzoek blijkt dat we vooral zelf de keuze willen hebben. En het woord ‘gezond’ gebruiken, hoeft niet altijd. Alleen een prijsaanpassing of een andere plek van gezonde producten werkt niet zo goed. Een combinatie van een prijsaanpassing en bijvoorbeeld een andere indeling van de producten in het schap werkt wel volgens de onderzoekers. In dat geval blijkt een toename van ongeveer 5 procent van gezondere aankopen. Dat lijkt misschien niet veel, maar als je naar de hele bevolking kijkt, is dat zeker een positief gevolg. Deze kleine aanpassingen maken de keuze wellicht iets makkelijker, maar dat neemt niet weg dat we een eigen verantwoordelijkheid hebben.
Eigen keuze
Niet alles wat je tegenkomt in de supermarkt is dus gezond zoals wordt beweerd. Hoe maak je nu zelf die gezonde keuze in de supermarkt? Allereerst is het belangrijk om voorbereid te zijn op je ‘missie’. Je moet écht gemotiveerd zijn om gezond te leven. Daarmee weersta je de impulsaankopen en verleiding. Om te weten of iets écht gezond is, moet je vervolgens een product volledig analyseren. Dit is niet alleen het lezen van het etiket, maar ook onderzoek doen naar het productieproces, de ingrediënten en voedingswaarden van een product. Maar zo’n hele analyse als je snel eten wilt halen voor het avondeten schiet er natuurlijk bij in.
Verse, onbewerkte producten zijn het makkelijkst, want die hebben geen etiket. Bij producten met een etiket let dan op de voedingswaarden en ingrediënten. Goed om te weten is dat de ingrediënten altijd op volgorde zijn vermeld, op basis van hoeveel er van dat ingrediënt in het product zit. Het liefst pak je een product met zo min mogelijk ingrediënten. Hoe langer het lijstje met ingrediënten, hoe groter de kans is dat daar iets ongezonds tussen zit. Bij de voedingswaarden zijn vooral calorieën, eiwitten, koolhydraten en vetten belangrijk. Vergeet ook niet een blik te werpen op de keurmerken van het product.
Maak gezond gewoon
Je kunt nóg zo gemotiveerd zijn, maar als overal waar je komt het je moeilijk wordt gemaakt, dan is de kans dat je bezwijkt aan de verleidingen altijd aanwezig. Daarom vind ik het belangrijk dat overheid en supermarkten zich inzetten om gezond gedrag makkelijker te maken en ongezond gedrag moeilijker.
