Als geen ander weet ik hoe moeilijk het is om op gewicht te blijven als je eenmaal te zwaar bent geweest. Het is niet ‘even afvallen en klaar’. Je zult de rest van je leven moeite moeten doen voor een gezonde leefstijl. En dan heb ik het niet alleen over een gezonde portie dagelijkse beweging, maar vooral over je eetgedrag. Mensen met overgewicht hebben vaak te dealen met vooroordelen als ‘zwak of lui’ over hun eetgedrag. Maar steeds meer onderzoeken wijzen juist het tegendeel uit. Er is veel meer aan de hand.
De drang om te eten is extreem
Je hebt al borrelhapjes, een voorgerecht en een hoofdgerecht op. En ondanks dat je voldoende hebt gegeten, sla je ook het dessert niet over. Hoe is het mogelijk dat je door kunt blijven eten, proppen en stouwen, terwijl je al vol zit? Professor Mireille Serlie ontdekte dat overgewicht kan leiden tot veranderingen in de hersenen die zorgen voor een bijna onstilbaar hongergevoel. De hersenen sturen ons eetgedrag. Zo geven je hersenen een seintje als het nodig is om te eten of als je voldoende hebt gegeten. Bij mensen met obesitas zijn de netwerken in de hersenen die ons eetgedrag sturen verstoord.
Met hersenscans heeft Serlie aangetoond dat het brein van iemand met obesitas anders reageert op eten en op het zien van voedsel. De hongerige hersenen van mensen met obesitas registreren minder goed dat er voldoende gegeten is en geven continu het signaal af om naar eten te zoeken. Die aanhoudende drang om te eten, is extreem moeilijk om te negeren en verklaart waarom mensen meer eten dan het lichaam eigenlijk nodig heeft. En als iemand met obesitas heeft gegeten, gebeurt er ook iets geks. De hersenen van mensen met obesitas reageren minder sterk op voedsel, waardoor ze blijven eten. Met andere woorden, het seintje dat je voldoende hebt gegeten, blijft uit.
Lees ook: Praatplaat gezonder eten
Snacken is risicovol
De oorzaak van dit ontregelde eetgedrag lijkt deels te liggen in een ongezond eetpatroon. Als je te veel vet en suiker consumeert op verkeerde tijdstippen van de dag, dan leidt dat tot veranderingen in de hersenen. Deze veranderingen zijn hardnekkig en na een dieet worden ze slechts gedeeltelijk teruggedraaid. Het is dan ook extreem moeilijk om overgewicht terug te dringen door minder te eten. De signalen die je hersenen uitzenden om te gaan eten zijn heel krachtig.
Nu vraag je je vast af wat je zelf kunt doen om die hongerige hersenen te voorkomen. Uit onderzoek van Serlie bleek dat met name snacken effect had op de hersenen. Ook het tijdstip waarop je eet, maakt uit voor je hersenen. Uit een andere studie van Serlie bleek dat het verliezen van overgewicht beter gaat als je het grootste deel van de calorieën die je dagelijks mag, in de ochtend binnenkrijgt. Jezelf ‘s avonds volstoppen met snacks is dus niet zo slim.
Goede voorlichting om hongerige hersenen te voorkomen
Je eetgedrag is je eigen verantwoordelijkheid, zeker als je volwassen bent. Maar eten is overal en altijd beschikbaar. We leven in een maatschappij waarin je makkelijker een ongezonde snack kunt scoren dan een appel. Ook worden ongezonde eetgewoontes al vanaf jongs af aan ingeprent. Denk maar aan het tussendoortje om 10 uur op basisscholen. Dit eetmoment is niet nodig voor je gezondheid. Het eetgedrag van iemand met obesitas lijkt misschien wel een beetje op een verslaving. Zouden we het dan ook niet zo moeten behandelen? Volgens Serlie zou men beter voorgelicht moeten worden over de gevolgen van een ongezond eetpatroon.
Afbeelding: Pexels.nl
